Santrallerde üretilen enerjinin iletilmesi ve dağıtılması transformatör merkezleri, şalt sahaları, trafo postaları ve diğer tesis elemanları yardımı ile yapılmaktadır.
Şalt sahaları, elektrik santrali ile enterkonnekte şebeke arasındaki bağlantıyı sağlayan yüksek gerilim ünitelerinin bir arada bulunduğu tesislerdir.
Üretilen elektrik enerjisinin gücünü ve frekansını değiştirmeksizin akım ve gerilim değerlerini değiştirmeye yarayan elektrik makinelerine transformatör ya da kısaca trafo denir. Santrallerde üretilen elektrik enerjisinin daha uzak bölgelere taşınabilmesi için geriliminin yükseltilmesi istenir. Böylelikle iletim kayıplarının en aza indirilmesi sağlanır. Transformatörlerin kullanım amacı gerilimin yükseltilmesi veya alçaltılmasıdır.
Transformatörler gerilimi alçaltıp veya yükseltme özeliklerine göre; alçaltıcı veya yükseltici transformatörler şeklinde sınıflandırılır. Benzer şekilde transformatörleri çalıştıkları gerilimlerine göre ise alçak, orta, yüksek ve çok yüksek gerilim transformatörleri biçiminde de guruplara ayırmak mümkündür.
Çalışmaları sırasında açığa çıkan ısıyı düşürebilmek için transformatörler hava, su veya yağ ile soğutulur. Hava ile soğutma yöntemi genellikle kuru tip adı verilen transformatörlerde kullanılır. Orta ve yüksek güçteki transformatörler genellikle yağ ile soğutulurken, termik veya hidroelektrik santral gibi devamlı olarak su temin edilebilen yerlerde ise su soğutmalı transformatörler tercih edilir.
Yapıları incelendiğinde transformatörler bir demir çerçeve üzerine sarılmış iki ayrı bobin sarımından oluşur. Bobinlerden birine gerilim uygulanırken diğer bobinden alçaltılmış veya yükseltilmiş gerilim elde edilir. Gerilimin uygulandığı bobine primer (birincil) sarım, diğerine sekonder (ikincil) sarım adı verilir
Transformatöre gerilimin uygulanmasıyla ortaya çıkan akım, sargı etrafında bir manyetik alan oluşturur. Bu alan, diğer sargıda bir gerilim ortaya çıkarır. Bu alan aynı zamanda demir çekirdeği ısıtır. Transformatörlerde aşırı ısınmayı önlemek için demir çekirdek tek parça döküm yerine çok sayıda ince yalıtılmış levhalardan yapılır.
İdeal bir transformatörde sekonder sargıda indüklenen gerilimin (Vs) primer sargıdaki gerilime (Vp) oranı, sarım sayılarının birbirine oranını verir.
